Işık: Dalga teorisine göre ışık, elektromanyetik ışınlanma(radyasyon) enerjisinin gözle görülebilen bir şeklidir. Belli bir yayılma hızına, frekansa ve dalga boyuna sahiptir. İnsanoğlu bu elektromanyetik dalgaların sadece dalga boyu 380 nm ile 780 nm arasında değişen ve renk olarak tanımlanan kısmını görebilir.
Renk: Farklı dalga boylarındaki ışınların insan beyninde yaptığı çağrışımlardır. Bir ışık demetinin rengini tayfsal özellikleri belirler.
Ultraviyole
|
100 – 380 nm
|
Mor
|
380 – 436 nm
|
Mavi
|
436 – 495 nm
|
Yeşil
|
495 – 566 nm
|
Sarı
|
566 – 589 nm
|
Turuncu
|
589 – 627 nm
|
Kırmızı
|
627 – 780 nm
|
Kızılötesi
|
780 – 10.000 nm
|
|
Tablo 1 : Renklerin spektrumdaki dalga boyları
Görme: Göze giren ışığın doğurduğu duyumsal izlerle, dış çevredeki ayrıntıların algılanması olarak tanımlanır. Diğer bir deyişle görme, ışığın nesnelerden geçerken yada yüzeylerinden yansırken uğradığı nicel yada nitel değişiklerle göze gelmesi sonucu algılanmasıdır.
Uzay açı: içerisinden belirli bir ışık akısı geçen koni veya piramit şeklindeki uzay parçasına uzay açı denir ve ile gösterilir. 1m²’lik düzlemi gören uzay açının değeri 1 steradyan olarak tanımlanır.
Işık akısı: Bir ışık kaynağından ışıyan akının göze etkiyen kısmına ışık akısı denir ve ile gösterilir. Birimi lümendir ve ışınımın parlaklık duyusu uyandırma yeteneğini temsil eder. Toplam ışık akısı ise bir kaynaktan çıkan ve uzayın muhtelif kısımlarına yayılan ışık akılarının toplamı olarak tanımlanır.
Işık miktarı: Belli bir etki süresi için bir kaynaktan çıkan toplam ışık akısı olarak tanımlanır ve Q ile gösterilir. Birimi lümen saniye veya lümen saattir.
Işık şiddeti: Noktasal bir ışık kaynağının herhangi bir doğrultusundaki ışık şiddeti, bu doğrultuyu içine alan uzay açısından çıkan ışık akısının, uzay açıya bölümü olarak tanımlanır. Birimi Candela’dır ve ‘cd’ ile gösterilir. 1 lümenlik ışık akısının 1 steradyanlık uzay açısından çıkması durumunda ışık şiddeti 1 cd olur.
Aydınlık düzeyi: Birim yüzeye düşen toplam ışık akısı o yüzeyin aydınlık düzeyi olarak tanımlanır ve E ile gösterilir. Birimi lüx’tür.
Parıltı: Bir doğrultusundaki parıltı o doğrultudan görünen birim yüzeyden çıkan ışık şiddetidir ve L ile gösterilir. Birimi nesneler için nit, ışık kaynakları için stilb’tir.
Fotoğrafik uyarma: Fotoğrafçılıkta çok kullanılan bu kavram aydınlık düzeyi ve bunun etki süresi ile orantılıdır ve U ile gösterilir. Birimi lüx saniye’dir.
Fotometrik ışıntı: Işık yayan bir yüzeyin ışık akısı yoğunluğudur ve R ile gösterilir. Birimi phot’tur. Tanımı aydınlık düzeyine benzer fakat, fotometrik ışıntı aktif, aydınlık düzeyi ise pasif bir büyüklüktür.
|